BİZE ULAŞIN
Kuzey Kore ve Vietnam ziyaretinden verdiği mesajlarla dünya gündemini hareketlendiren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna ile sürdürdükleri savaşın sona ermesi için İstanbul'da atılan imzaları bir kez daha gündeme getirdi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da İstanbul'da yapılan anlaşmanın taraflar arasındaki müzakerenin ilerlemesi için öneminin altını çizdi.
Putin Ukrayna ile barış müzakereleri için Ukrayna'nın Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya'dan çekilmesini ve NATO'ya katılma isteğinden vazgeçmesini şart koşmuştu.
Kiev tarafıyla müzakerelere hazır olduklarını vurgulayan Putin, “Rusya hiçbir zaman müzakereleri reddetmedi. 2022’de İstanbul’da varılan anlaşmalar Ukrayna tarafından da kabul edilebilir anlaşmalardı. Bu nedenle Ukrayna tarafıyla diyaloğu İstanbul ve Minsk temelinde sürdürmeye hazırız” dedi.
Vladimir Putin, Ukrayna yönetiminin, Rusya ile müzakere masasına oturmak için Rus askerlerinin çekilmesini istediğini ancak bunun hiçbir zaman olmayacağını vurguladı.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da geçtiğimiz günlerde İsviçre’de düzenlenen Ukrayna Barış Konferansı’nda verdiği mesajlar dikkat çekmişti. Savaşın her geçen gün daha da kötüleşebileceğini ve söz konusu konferansın zamanlaması daha iyi olamayacağını aktaran Bakan Fidan şunları kaydetmişti:
“Savaş devam ettikçe iki büyük riskle karşı karşıyayız. Coğrafi olarak bu savaş Ukrayna’nın ötesine geçebilir. Şimdiden toplumlar arasında krizin derinleştiğini ve küresel düzeyde kutuplaşmanın körüklendiğini görüyoruz. Bu savaş giderek Rusya ve Ukrayna arasındaki bir savaş olmaktan çıkıyor. İkinci olarak, bu yıkıcı konvansiyonel savaşın doğasında kitle imha silahlarını içerme riski var. Bugün burada bu iki riskten kaçınmak ve savaşa son vermek için bulunuyoruz.”
Rusya’nın da barış için öne sürdüğü koşullar olduğunu hatırlatan Bakan Fidan, “Bunlar önemli adımlar ve başlangıç için bir umut ışığı. Ancak her iki taraf da diğer tarafın adımlarını daha geniş bir savaş çabasının uzantısı olarak görüyor” dedi.
Söz konusu konferansı tüm umutlar sona ermeden önce son çıkış olarak nitelendiren Bakan Fidan, “Şunu da belirtmeliyim ki bu konferans, çatışmanın diğer tarafı olan Rusya’nın da salonda bulunması halinde daha sonuç odaklı olabilirdi” demişti.
Türkiye’nin diplomasi ve müzakereler yoluyla kapsamlı ve kapsayıcı bir stratejiye duyulan ihtiyacın giderek arttığına inandığını dile getiren Bakan Fidan şu ifadeleri kullanmıştı:
“Türkiye diplomatik çabalara aktif olarak katılmaktadır. Mart 2022’deki İstanbul görüşmeleri ve Karadeniz Tahıl Girişimi, diplomasi ve müzakerelerin gerçekten ilerleme sağlayabileceğinin işaretleridir. Türkiye her zaman olduğu gibi süreci kolaylaştırmaya hazırdır. Burada bir hususun altını çizmek isterim. Tahıl girişimini başarılı ve benzersiz kılan kapsayıcı niteliğiydi. Her iki taraf için de öngörülebilirlik sağladı ve deniz ihracatı için seyir güvenliğini temin etti. Bu örnekten öğrenilecek çok şey var. Benzer bir mekanizmayı hayata geçirmeye yönelik son girişimimiz neredeyse olumlu bir sonuç verdi. Daha fazla çaba sarf etmekten çekinmeyeceğiz. Türkiye, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına olan desteğini kararlılıkla sürdürmektedir. Barış vizyonumuz gerçekçi, kapsayıcı ve pratiktir. Bu amaçla ileriye dönük bir yol oluşturmaya kararlıyız. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da belirttiği gibi barışın kaybedeni olmayacaktır.”
Rus ordusu, savaşın başlarında Kiev çevresinde beklerken iki taraf İstanbul'da müzakere masasına oturmuştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın arabuluculuk girişimlerinin neticesi olarak İstanbul'da 29 Mart 2022'de yapılan müzakereler sonucunda Ukrayna tarafı, Rus tarafına gelecekteki olası yazılı anlaşmanın ilkelerini teslim etmiş, anlaşmaya çok yaklaşılmıştı.
Ancak Kiev yönetimi birkaç gün sonra Rus silahlı güçlerinin boşalttığı Buça ve İrpin şehirlerinde toplu mezarlar açmış, Rusya'yı katliam yapmakla suçlamış ve Ukrayna, İstanbul'daki anlaşmadan çekildiğini bildirmişti.
(AA-İHA)
